Robotik cerrahi, günümüzde en son teknolojiden faydalanarak geliştirilmiş hasta ve cerraha çeşitli avantajlar sağlayan bir sistemdir. Genel cerrahi, üroloji, jinekoloji gibi branşlarda sıklıkla kullanılmaktadır. da Vinci olarak adlandırılan robotik cerrahi sisteminde 4 adet kalem kalınlığında kollar ve bu kolların ucunda minyatür kalem ucu büyüklüğünde aletler bulunmaktadır. Hastanın vücuduna klasik cerrahilerde kullanılan büyük kesiler yapılmaz. Bunun yerine robotik kolların gireceği genişlikte deliklerden girilerek ameliyat gerçekleştirilir. Robotun kollarının ucundaki minyatür aletler bir insan elinin bilek hareketlerinden daha fazla açılanma özelliğine sahiptir.
Robotik cerrahide robotun kontrolü tamamen ameliyatı yapan cerrahtadır ve cerrahın yapmak istediği her hareketi ve manevrayı robot hasta üzerinde aynı anda uygular. Cerrahın ameliyat alanını daha büyük ve 3 boyutlu olarak görme şansı vardır. Bu özellik sayesinde ameliyat alanındaki sinir, damar gibi hassas ve görülmesi zor yapılar daha net farkedilir. Yine bu özellik sayesinde kan kaybı daha az olmaktadır.
Robotik cerrahide hastaların vücudunda çok küçük kesilerden girilerek ameliyat yapma şansı olmaktadır. Ayrıca hastanın vücudunun içerisindeki ameliyat alanındaki dokulara en az düzeyde hasar verildiğinden hastalar daha hızlı iyileşmekte ve daha az ağrı çekmektedirler. Çalışan hastalar daha hızlı işine dönme şansı bulmaktadırlar.
Robotik Cerrahi Neden Tercih Edilir?
Robotik cerrahi hastalara ve cerraha sağladığı birçok avantaj nedeniyle günümüzde genel cerrahi ameliyatlarında tercih edilmektedir.
Ameliyat sırasında cerraha sağladığı 16 kata kadar büyütülebilen 3 boyutlu gerçek görüntü sayesinde küçük damar ve dokular kolaylıkla farkedilebilmekte ve oluşabilecek hasarların önüne geçilebilmektedir. Klasik yöntemlerle karşılaştırdığımızda ameliyatı gerçekleştiren cerraha daha kaliteli bir görüntü altında çalışma imkanı sunmaktadır.
Robotik cerrahi sistemlerde kullanılan minyatür enstrümanlar el bileğini taklit edebilme özelliğine sahiptir ve 540 derecede hareket edebilmektedir. Bu sayede cerrah çok dar ve derin alanlarda dikiş atma, tutma, kesme gibi işlemlerde çok daha rahat hareket edebilmektedir. Böylelikle cerrah insan elinin ulaşamayacağı alanlarda sanki kendi eliymiş gibi özgürce ameliyatı gerçekleştirebilir.
Robotik cerrahi sistemin sağladığı bir diğer avantaj ise titremeyen kamera görüntüsü ve titremeyen enstrümanlardır. İnsanların ellerinde kişiden kişiye değişen küçük veya büyük oranlarda titremeler mevcuttur. Bu el titremeleri klasik yöntemlerle gerçekleştirilen ameliyatların ilerleyen saatlerinde yorgunluğa da bağlı olarak artış göstermektedir. Robotik cerrahi sistemlerde cerrahın konsolunda gerçekleştirdiği tüm hareketler titremeler filtrelenerek hasta konsoluna eşzamanlı yansıtılır. Ayrıca cerrah görüntü kamerasını da konsoldan yönettiği için titremeyen görüntü altında çalışma imkanına sahiptir.
Robotik cerrahide büyük kesiler yerine küçük deliklerden ameliyat gerçekleştirildiğinden kan kaybı daha az olmaktadır. İleri teknoloji enstrümanlar sayesinde cerrah daha hassas çalışabilmektedir ve bu sayede dokularda oluşan kanamalar da minimum olmaktadır. Böylelikle daha az kan nakline ihtiyaç duyulmaktadır.
Robotik cerrahi teknolojisi kullanılarak gerçekleştirilen ameliyatlarda kesinin küçük olması ve ameliyatın daha hassas şekilde gerçekleştirilebilmesi sayesinde ameliyat sonrası iyileşme süreci de daha hızlı olmaktadır. Robotik olarak ameliyatı gerçekleştirilen hastalar daha hızlı iyileşebilir ve sosyal yaşamlarına daha hızlı dönüş sağlayabilirler. Bu iyileşme sürecinde de hastaların yaşadığı ağrılarda ciddi azalmalar olmaktadır. Klasik yöntemlerle ameliyat olan hastalardaki büyük kesilerin iyileşme sürecinde sebep olduğu ağrı ciddi derecede yıpratıcı olurken robotik cerrahide açılan küçük deliklerin iyileşme sürecinde çok fazla ağrıya sebep olmadığını söyleyebiliriz.
Robotik Cerrahi Hangi Hastalarda Uygulanabilir?
Robotik Kolon Cerrahisi
Kolon olarak adlandırdığımız kalın barsağın cerrah hastalıklarında robotik cerrahi günümüzde sıklıkla kullanılmaktadır. Robotik cerrahinin genel avantajları kolon cerrahisinde de geçerlidir. Kolonun cerrahi hastalıkları arasında yer alan kolon kanseri, divertiküller, polipler ve barsak sarkması gibi durumlarda robotik cerrahi sisteminin avantajlarından faydalanmaktayız. Kolonun cerrahi hastalıkları konusunda uzmanlaşmış cerrahlar tecrübelerini robotun avantajları ile birleştirdiklerinde ciddi avantajlar elde edilmektedir. Kolon cerrahisinde klasik ameliyatta karın bölgesine bir karış uzunluğunda kesiler yapmak suretiyle operasyon tamamlanmaktadır. Robotik cerrahide ise 3-4 adet delikten ilerletilen robot kolları ile ameliyat tamamlanabilmekte ve hastanın iyileşmesi daha hızlı olmaktadır. Ayrıca ameliyat sonrası enfeksiyon riski ve ağrı daha az olmaktadır. Özellikle pelvis olarak adlandırdığımız kalça kemiğinin içerisinde bulunan rektum (kalın barsağın son kısmı) ameliyatlarında robotun avantajlarından daha çok faydalanmaktayız. Pelvis olarak adlandırılan kemik çatının derinliklerinde insan elinin sığmayacağı alanlarda robotun minyatür enstrümanları ile güvenli şekilde ameliyat gerçekleştirilebilmektir.
Kolon ve rektum kanseri
Özellikle kolon ve rektum kanseri cerrahisi konusunda deneyimli merkezlerde tıbbın sunduğu tüm olanaklar kullanılmaktadır. Kolon ve rektum kanseri cerrahisi konusunda deneyimli cerrahlar robotik cerrahi sistemini kullandıklarında hastalar adına ciddi avantajlar elde etmektedirler.
Kolon ve rektum polipleri
Kolon ve rektum kanserlerinde olduğu gibi poliplerde de robotik yöntemin avantajlarından fayadalanılmaktadır. Polipler kanser olmamakla birlikte kanser öncüsü oluşumlardır ve saptandığında uygun yöntem ile çıkarılmaları gerekir.
Divertikülit olarak adlandırılan hastalık kolon duvarının dışarıya doğru cepleşerek etrafında enfeksiyon olmasıdır. Bazen divertiküllerden kanama gelişebilir ve hasta kanlı dışkılama ile başvurabilir. Cerrahi tedavi gerektiğinde birçok yöntemden biri de robotik yardımlı cerrahidir. Divertikülozis koli hastalığında güvenle robotik sistem kullanılabilir.
Rektalprolapsus
Rektalprolabsus, barsak sarkması olarak tanımlanabilir. Özellikle bayanlarda daha sık görülmektedir ve ameliyat dışında başka bir alternatif tedavisi yoktur. Cerrahi olarak karın içinden sarkan kısmı yukarıya doğru çekip asarak ameliyat tamamlanmaktadır.
Prolabsustedavisinde de robotik cerrahinin sağladığı ciddi avantajlar bulunmaktadır. prolabsus cerrahisinde, rektum cerrahisinde olduğu gibi derin ve insan elinin giremeyeceği kadar dar alanlarda çalışmak gerekmektedir. Bu anlamda robotun görüş ve hareket kabiliyetinden çok fazla faydalanmaktayız.